Η εκτός των τοιχών Βασιλική

Στο μέσον των σημερινών Κρηνίδων και έξω, ανατολικά, των τειχών της παλαιάς πόλης υπάρχουν τα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής, που οι αρχαιολόγοι ονόμασαν, λόγω της θέσης της, Βασιλική extra muros.

 Πρόκειται για τρίκλιτο ναό, το μεσαίο κλίτος του οποίου σχεδιάστηκε και κατασκευάσθηκε σε αναλογία δύο προς ένα σε σχέση με τα πλάγια κλίτη, ενώ δύο κιονοστοιχίες από 10 κίονες η κάθε μια χώριζαν τα κλίτη μεταξύ τους. Στο νάρθηκα βρέθηκε κλιμακοστάσιο, που οδηγούσε στα υπερώα και μετά το νάρθηκα δυτικά εκτείνεται τεράστιο αίθριο. Στη βόρεια και νότια πλευρά υπάρχουν προσκτίσματα, σχετιζόμενα με τις λειτουργικές ανάγκες της εκκλησίας. Οι τράπεζες των προσφορών στο βορειοανατολικό πρόσκτισμα δείχνουν ότι ήταν παστοφόριο, ενώ το νοτιοδυτικό ήταν υπόγειος τάφος πλάι στο ιερό βήμα, πράγμα απόλυτα φυσικό για κοιμητηριακό ναό αυτής της μορφής.

Τα νομισματικά ευρήματα στη βασιλική και στους τάφους στο εσωτερικό της δείχνουν ότι έχουμε πρώιμη κατασκευή που εξελίχθηκε σε δύο αρχιτεκτονικές φάσεις. Η πρώτη στο πρώτο μισό του 5ου αι. και η δεύτερη στο πρώτο μισό του 6ου αι.

Στο εσωτερικό του ναού οι κίονες των κιονοστοιχίων σε ανεξάρτητες βάσεις έφθαναν μέχρι το ιερό βήμα και τον ανατολικό τοίχο. Η μεγάλη αψίδα στον ανατολικό τοίχο, όπου είχε στηρικτικές αντηρίδες, λόγω, προφανώς, στατικών προβλημάτων, περιέκλειε μεγάλο σύνθρονο και την Αγία Τράπεζα, κάτω από την οποία επισημαίνεται η θέση του εγκαινίου που δεν βρέθηκε. Μάλλον κατά την δεύτερη φάση παρουσιάζονται αλλαγές στην αρχιτεκτονική δομή του μνημείου. Το ιερό βήμα απομονώθηκε από τον κυρίως ναό με την τοποθέτηση θωρακών μεταξύ των δυο ανατολικών κιόνων και κατά μήκος του βορείου και νοτίου τοίχου των πλαγίων κλιτών κτίζονται βάθρα και έδρανα για να κάθονται οι πιστοί. Πολύ καλής ποιότητας ψηφιδωτά στόλιζαν το δάπεδο του ναού, τμήματα των οποίων υπάρχουν και σήμερα.

Γύρω στον 9ο αι. επιδρομείς καταστρέφουν τον ναό και στη θέση του ιερού βήματος κτίζεται μικρή μονόκλιτη εκκλησία, η οποία για αρκετό χρονικό διάστημα εξυπηρετεί τις λειτουργικές ανάγκες των χριστιανών.

Επικοινωνία:

 

Γραμματεία:

Μητροπολίτου Προκοπίου 1, Καβάλα

 +2510.223-141, +2510.225-187

 Fax: +2510.223-283

info@imfnth.org